Ceisteanna faoi ghramadach agus litriú

murraykil · 02-10-2011 08:15PM

Irlandesaaa wrote: »

bhuel...gan dul as an dtopaic...

cathain a úsáidtear na réamhfhocail "ar" agus "sa"? an bhfuil riail ar bith bainteach leis?
ms.
ar bhlag vs sa bhlag
ar an áit vs san áit
srl?

Ciallaíonn "ar bhlag" "on a blog".

Ciallaíonn "sa bhlag" "in the blog"

Ciallaíonn "ar an áit" "on the place"

Ciallaíonn "san áit" "in the place"

Irlandesaaa · 02-10-2011 08:25PM

suimiúil sin, ach feicimse an bhrí céanna ag an dá réamhfhocail go fóill xD níl béarla i mo theanga dúchais lol ar mhiste leat an difríocht idir "in the place" agus "on the place" a mhíniú? grma ^^'

murraykil · 02-10-2011 08:48PM

Irlandesaaa wrote: »

suimiúil sin, ach feicimse an bhrí céanna ag an dá réamhfhocail go fóill xD níl béarla i mo theanga dúchais lol ar mhiste leat an difríocht idir "in the place" agus "on the place" a mhíniú? grma ^^'

I was in the place where .....

I stood on the place where .....

Níl sé ceart "on the place" a rá go h-iondiúl ceapaim.

The cat is in the box. Tá an cat sa bhosca.

Flocked%20Cat%20Sitting%20on%20Box.jpg

The cat is on the box. Tá an cat ar an bosca.

murraykil · 02-10-2011 08:59PM

Samplaí eile:

The tv show is being recorded in the studio. = Tá an clár teilifís á thaifeadta sa stiúideo.

The show is on tv! = Tá an clár ar an teilifís!

I wrote something in the blog. = Scríobh mé rud éigin san mblag.

I wrote something on the blog. = Scríobh mé rud éigin ar an mblag.

Mar leis an Bhéarla, is féidir leat "in the blog" nó "on the blog" a rá. Is dóigh mar nach rud fisiciúl é! Níl fhios agam go díreach!

Irlandesaaa · 02-10-2011 10:13PM

murraykil wrote: »

Samplaí eile:

The tv show is being recorded in the studio. = Tá an clár teilifís á thaifeadta sa stiúideo.

The show is on tv! = Tá an clár ar an teilifís!

I wrote something in the blog. = Scríobh mé rud éigin san mblag.

I wrote something on the blog. = Scríobh mé rud éigin ar an mblag.

Mar leis an Bhéarla, is féidir leat "in the blog" nó "on the blog" a rá. Is dóigh mar nach rud fisiciúl é! Níl fhios agam go díreach!

s'éard atá i gceist agam, ná cuireann sé mearbhall orm cathain gur gá "sa" a úsáid in áit "ar an" nuair nach bhfuil aicsean fisiciúil i gceist ^^' tuigim sampla an cháit (tá sé an-ghleoite dála an scéil) ach ní thuigim na samplaí seo. Sa Bhéarla (go bhfios dom!) úsáidtear "on" i gcásanna áirithe agus "in" i gcásanna eile, bunaithe ar rialacha randamaí, in ionad gramadaí. An cheist atá agam ná an dtarlaíonn an rud céanna sa Ghaeilge? (nó an fearr dom "ar an nGaeilge" a úsáid? :P)

deirdremf · 04-10-2011 08:47PM

Irlandesaaa wrote: »

s'éard atá i gceist agam, ná cuireann sé mearbhall orm cathain gur gá "sa" a úsáid in áit "ar an" nuair nach bhfuil aicsean fisiciúil i gceist ^^' tuigim sampla an cháit (tá sé an-ghleoite dála an scéil) ach ní thuigim na samplaí seo. Sa Bhéarla (go bhfios dom!) úsáidtear "on" i gcásanna áirithe agus "in" i gcásanna eile, bunaithe ar rialacha randamaí, in ionad gramadaí. An cheist atá agam ná an dtarlaíonn an rud céanna sa Ghaeilge? (nó an fearr dom "ar an nGaeilge" a úsáid? :P)

Go leor daoine a scríobhann an Ghaeilge, is foghlaimeoirí iad. Nó muid, ba chóir dom a rá.
Mar sin, ní bhíonn muid cinnte, agus nuair nach mbíonn muid cinnte, leanann muid nós an Bhéarla.

Maidir le sa agus ar:
Sa nGaeilge, go minic úsáidtear "sa" le logainm (ainm áite) a thosaíonn leis an alt "an".
M.Sh. An Cheathrú Rua - Ar an gCeathrú Rua
ach Gaillimh - I nGaillimh

Nuair a bhíonn duine ag foghlaim teanga eile, is iondúil go mbíonn fadhbanna aige leis na réamhfhocla, mar ní úsáidtear iad ar an gcaoi chéanna, fiú i dteangacha atá an-chosúil lena chéile. Tá mé cinnte gur thug tú difríochtaí mar seo idir an Phortaingéilis agus an Spáinnis!

dory · 09-10-2011 09:11PM

An réamhfhocail é tríd? Sa chanúint ó Chúige Mumhan an mbeadh 'tríd an bhfuinneog' nó tríd an fhuinneog' i gceist? An mbeadh fuinneog san ainmneach nó tabhrach sa chás sin?

Aard · 09-10-2011 10:17PM

Níl 'fhios agam faoi chás chanúint Mumhan an gcuirtear urú nó séimhiú ar an dtabharthach, ach is réamhfhocail cinnte é "tríd". De ghnáth nach "trín" a bhéadh ann áfach? Bhéadh sé mar an gcéanna le "ar an", "faoin" 7rl.

Richard Cranium · 10-10-2011 11:26PM

Cé go bhfuil bileoga Martin McGuinness i ngach áit sa lá atá inniu ann, bhíos ag smaoineamh faoin riail faoi DNTLS agus an Tuiseal Ginideach.

Cad atá ceart:
"Uachtarán na nDaoine" nó "Uachtarán na Daoine (gan urú)"?

Cheapais nach raibh gá an urú a chur isteach, toisc go dtosnaíonn "daoine" le "d". An bhfuil a fhios ag éinne?

Aard · 10-10-2011 11:43PM

Críochnaíonn "na" le guta, mar sin ní thagann rial na DNTLS isteach.

Richard Cranium · 10-10-2011 11:47PM

An ea? Ní chuimhin liom an riail sin in aon chor. Go raibh maith agat.

dory · 22-10-2011 03:15PM

Conas a aistreofar 'Mr and Mrs'? Tá's agam nach mbíonn sé úsáidte díreach mar an gcéanna ach tá orm é a dhéanamh do cheacht atá le déanamh agam. Aon smointí?

Insect Overlord · 22-10-2011 09:13PM

An t-Uasal + sloinne = Mr.

Bean Uí/Ní + sloinne = Mrs.

Ceapaim go bhfuil siad ceart, ar aon nós!

dory · 22-10-2011 09:21PM

Insect Overlord wrote: »

An t-Uasal + sloinne = Mr.

Bean Uí/Ní + sloinne = Mrs.

Ceapaim go bhfuil siad ceart, ar aon nós!

Yea, tá sin agam ach tóg mar shampla: Mr & Mrs Burke. An é, an tUasal agus Bean de Búrca? Cad é an gnáthrud a bheadh ar chlúdach litreach? Tá an méid atá agam ansin an-fhada.

Aard · 22-10-2011 09:49PM

"Muintir de Búrca" a chuirfeadh mo shean-scoil ar an gclúdach litreach.

Irlandesaaa · 16-11-2011 12:04AM

an bhfuil na frásaí thíos i gceart?

Ba scoláire é árbh eol dó a lán rudaí faoi stair an cheantair.
Siúd í an fhianaise ar a bhunaíodh an cás cúirte
Bhí aithne agam ar bhean dárbh ainm Áine
Sin é an post ab dhual dom é
Amhrán is ea é nárbh éasca canadh

grma^^

D'Agger · 16-11-2011 07:55PM

I am the master of my fate:
I am the captain of my soul

Is máistir mo chinniúint féin
Is captaen m'anam féin

^ An bhfuil an aistriúchán seo ceart?

Go raibh maith agat roimh ré

deirdremf · 16-11-2011 10:25PM

PaulieC wrote: »

I am the master of my fate:
I am the captain of my soul

Is máistir mo chinniúint féin
Is captaen m'anam féin

^ An bhfuil an aistriúchán seo ceart?

Go raibh maith agat roimh ré

1.
Tá mé i gceannas ar mo chinniúint (féin)
Tá mé i mo mháistir ar mo chinniúint (féin)
Dírím mo chinniúint (féin)
2.
Is captaein mé ar m'anam (féin)
Tá mé i mo chaptaein ar m'anam (féin)

Gach seans go dtabharfaidh duine eile aistriúcháin níos fearr dhuit, ach sin é mo chion!

deirdremf · 16-11-2011 10:32PM

an bhfuil na habairtí thíos i gceart?

Ba scoláire é arbh eol dó a lán faoi stair an cheantair.

Siúd í an fhianaise ar ar bunaíodh an cás cúirte

Bhí aithne agam ar bhean darbh ainm Áine

Sin é an post ba dhual dom é a dhéanamh
Níl mé cinnte faoin abairt seo, ach feictear dom go bhfuil rud eicínt in easnamh ann.

Amhrán is ea é nach éasca é a chanadh (aimsir láithreach)
Amhrán ab ea é narbh éasca é a chanadh (aimsir chaite)

** Níl síneadh fada ar an "a" sna focla arbh, darbh, narbh

Irlandesaaa · 17-11-2011 03:31PM

deirdremf wrote: »

an bhfuil na habairtí thíos i gceart?

Ba scoláire é arbh eol dó a lán faoi stair an cheantair.

Siúd í an fhianaise ar ar bunaíodh an cás cúirte

Bhí aithne agam ar bhean darbh ainm Áine

Sin é an post ba dhual dom é a dhéanamh
Níl mé cinnte faoin abairt seo, ach feictear dom go bhfuil rud eicínt in easnamh ann.

Amhrán is ea é nach éasca é a chanadh (aimsir láithreach)
Amhrán ab ea é narbh éasca é a chanadh (aimsir chaite)

** Níl síneadh fada ar an "a" sna focla arbh, darbh, narbh

grma as an ceartúchán ^^ ach fós ní thuigim an fáth go ndeirtear "an fhianaise ar ar bunaíodh an cás cúirte".

nach dtagann séimhiú san aimsir caite? agus cén fáth go bhfuil "ar" dúbailte? ^^'

Micilin Muc · 17-11-2011 04:15PM

deirdremf wrote: »

Sin é an post ba dhual dom é a dhéanamh

Amhrán is ea é nach éasca é a chanadh (aimsir láithreach)
Amhrán ab ea é narbh éasca é a chanadh (aimsir chaite)

Sin é an post ba dhual dom a dhéanamh.

Amhrán is ea é nach éasca a chanadh.
Amhrán ab ea é narbh éasca a chanadh.

(Níl an "é" ceart sna samplaí a thug tú!).

Micilin Muc · 17-11-2011 04:21PM

Irlandesaaa wrote: »

grma as an ceartúchán ^^ ach fós ní thuigim an fáth go ndeirtear "an fhianaise ar ar bunaíodh an cás cúirte".

nach dtagann séimhiú san aimsir caite? agus cén fáth go bhfuil "ar" dúbailte? ^^'

Ní bhíonn séimhiú riamh ar an saorbhriathar san aimsir chaite, níl aon eisceacht ón riail sin!

Mar shampla:
Ar bunaíodh cás cúirte ..?
Bunaíodh ..
Níor bunaíodh ..

Maidir leis an dá "ar", ciallaíonn an chéad cheann "on".

Is é atá sa dara ceann mír indíreach bhriathartha (leagan indíreach de "a").

deirdremf · 17-11-2011 08:21PM

deirdremf wrote: »

Amhrán ab ea é narbh éasca é a chanadh (aimsir chaite)

** Níl síneadh fada ar an "a" sna focla arbh, darbh, narbh

Ar ndóigh, tá dearmad déanta agam anseo:
TÁ síneadh fada ar an "a" i nárbh.
Mea maximissima culpa:o:o:o

deirdremf · 17-11-2011 08:24PM

Micilin Muc wrote: »

Sin é an post ba dhual dom a dhéanamh.

Amhrán is ea é nach éasca a chanadh.
Amhrán ab ea é narbh éasca a chanadh.

(Níl an "é" ceart sna samplaí a thug tú!).

Creidim go bhfuil - chuile sheans go bhfuil an dá rud ann!
Ach b'fhéidir nach nglacann an caighdeán leis.

deirdremf · 17-11-2011 08:34PM

Irlandesaaa wrote: »

grma as an ceartúchán ^^ ach fós ní thuigim an fáth go ndeirtear "an fhianaise ar ar bunaíodh an cás cúirte".

nach dtagann séimhiú san aimsir caite? agus cén fáth go bhfuil "ar" dúbailte? ^^'

Mar a dúirt Micilín, is saorbhriathar é an briathar "bunaíodh" anseo, agus ní shéimhítear é.
bhunaigh mé/bhunaíos
bhunaigh tú/bhunaís
...
bhunaigh siad/bhunaíodar
bunaíodh

Tá séimhiú ar an bhfocal "bhunaíodh" nuair is gnáthchaite atá i gceist:
bhunaíodh mé/bhunaínn
bhunaíodh tú/bhunaíteá
...
bhunaíodh siad/bhunaídís
bhunaítí

mar gheall "ar ar bunaíodh", sa chaint is minic a chloisfeá:
"an fhianaise a bunaíodh an cás cúirte air".
nó (níos cirte):
"an fhianaise a bunaíodh an cás cúirte uirthi".
- mar is focal baininscneach é "fianaise". Cloisfidh tú iad seo ar fad, agus rudaí níos measa freisin, cheapfainn!

Irlandesaaa · 20-11-2011 11:18AM

go raibh míle^^ tuigim anois

ceist eile: an uatha "gach duine"? nó iolra atá ann?
ms. ar cheart dom "gach duine ina chodladh" a rá? nó an "gach duine ina gcodladh" atá ann?

Micilin Muc · 20-11-2011 11:42AM

deirdremf wrote: »

mar gheall "ar ar bunaíodh", sa chaint is minic a chloisfeá:
"an fhianaise a bunaíodh an cás cúirte air".
nó (níos cirte):
"an fhianaise a bunaíodh an cás cúirte uirthi".
- mar is focal baininscneach é "fianaise".

I ndáiríre, is clásail choibhneasta indíreacha iad na habairtí thuas, mar sin:
an fhianaise ar bunaíodh an cás uirthi
!

Micilin Muc · 20-11-2011 11:43AM

Irlandesaaa wrote: »

go raibh míle^^ tuigim anois

ceist eile: an uatha "gach duine"? nó iolra atá ann?
ms. ar cheart dom "gach duine ina chodladh" a rá? nó an "gach duine ina gcodladh" atá ann?

uatha, mar sin:
gach duine ina chodladh

deirdremf · 21-11-2011 10:13PM

Micilin Muc wrote: »

I ndáiríre, is clásail choibhneasta indíreacha iad na habairtí thuas, mar sin:
an fhianaise ar bunaíodh an cás uirthi
!

Ach an bhfuil sé sin sa gcaint? (seachas sa teanga scríofa atá mé a rá)

dory · 24-11-2011 01:21PM

Braithim amaideach ag cur na ceiste seo ach.....

An bhfuil a leithéid d'fhocal agus 'ró-mhéad'. Measaim fhéin nach bhfuil ach tá sé cloiste agam arís is arís eile le déanaí.

"Tá ró-mhéad obair againn". Nuair a déarfainn féin, "Tá an-iomarca oibre againn"

Ceisteanna faoi ghramadach agus litriú

Comments