Daonáireamh 2006/Béarla na hÉireann

AlexderFranke

Dia dhaoibh,
tá ceisteanna agam faoin Ghaeilge in áiteanna áirithe.
Rinne mé staidéar ar an daonáireamh 2006 agus ar thuarascáil "Gaeilge agus an pobal Éireannach" na hOllscoile Mhá Nuad. Tabhairfidh mé "an tuarascáil" air agus mé ag leanúint orm.
Thug mé faoi deara gurb é Má Nuad idir na caithreacha le húsáid na Gaeilge is mó lasmuigh den Ghaeltacht i bPoblacht na hÉireann seachas an Ghaillimh agus Leitir Cheannainn. Ab eo é as an Ollscoil agus Gaeltacht an Mhí amháin nó an bhfuil cúiseanna eile ann? Dala an scéal, bíonn úsáid na Gaeilge os cionn an mheáin náisiúnta i neart bailte i gContae Chill dara.
Maidir leis an nGaillimh agus le Leitir Ceanainn, bíonn tionchar as Gaeltachtaí láidre agus móra faoi láthair. Ach rinne mé iontas i gcás caithreacha Dhún na nGall agus Phort Láirge. Bíonn úsáid na Gaeilge faoi bhun an mhéain náisiúnta ansiúd cé go bhfuil Gaeltachtaí in aice leo. Cé hí an chúis? Ba mhaith liom a fhios a bheith agam ar líon na gcainteoirí dùchais na Gaeilge. Is dóigh nach cainteoir dúchais é gach Ghaeilgeoir na Gaeltachta agus go bhfuil cainteoirí dúchais ann lasmuigh den Ghaeltacht.
Léigh mé áit eile go bhfuil difríochtaí an-mhóra faoi láthair idir na bailte ó thaobh de chéatadán daoine le Gaeilge i dTuaisceart Éireann, ó gar do dhuine ar bith go dtí tríú an dhaonra. An bhfuil an Ghaeilge ar fáil mar ábhar scoile sa bhunscoil Bhéarla i Dtuisceart Éireann?
Thairis sin, cuirim an cheist orm cén fáth nár tháinig teanga éagsúla nua ina maireachtáil ar bhonn an Bhéarla mar ar tharla san Albain, ar a laghad i gCúige Laighin. Scots nó Lallans a thugtar air. Caintear faoi Bhéarla na hÉireann, ach ní bhíonn sé chomh éagsúil leis an Scots san Albain.
Go raibh míle maith agaibh as bhur bhfreagraí.
Le meas, Alex

conchubhar1

níl aon chúis eile, tá ollscoil, rath cairn agus cúpla míle ó bhile átha cliatha

níl gaeltacht láidre i bport láirge.

ní teangacha iad, Ulster scots nó lallans

is béarla iad, le ''accent'' agus cúpla focail nua mar atá in Éireann, ceanada, na stáit aontaithe srl......

AlexderFranke

Naxh bhfuil móràn le rá ag aon dhuine eile?
An fiú cuairt a thabhairt ar Mhá Nuad, Leitir Ceanainn
nó Baile Áth Buí ó thaobh na Gaeilge?An bhfuil fógraí as Gaeilge ar thithe ósta nó siopaí sofheicthe mar a bheadh i gcathair na Gaillime? An síleann tú go bhfuil neart Gaeilgeoirí ina gcónaí i gContae Chill Dara de réir na hOllscoile agus toisc go bhfuil sé gar do Bhaile Átha Cliath?
Ní aontaíonn uile dhuine, ollaimh san áireamh, leis nach teanga éagsúil í an Lallans. Chonaic mé píosaí as Lallans agus tá i bhfad níos mó difríochtaí idir í agus Béarla Shasana ná idir Béarla na hÉireann agus Béarla Shasana. Nó an bhfuil mé mícheart toisc nach bhfuair mé aithne ar Bhéarla na hÉireann leathan cheana féin?
Ar ndóigh, braitheann sé ar an mhéid atá an Lallans measclaithe leis an mBéarla, San Albain, deirtear go bhfuil scéimeanna teanga idir an Lallans agus an Béarla mar sin ann: Lallans (nó Scots), Béarla na hAlban, Béarla Caighdeánach na hAlban agus Béarla na banríona. Ach níor bhreathnóinn ar Scots Ulaidh mar theanga éagsúil, ach mar chanúint de Lallans.
San Éirimn tá féin-focail ann go háirithe i gcaint na ndaoine. Ach i gcás an Lallans, tá litriú féin ann!
Slán go fóill, Alex

conchubhar1

no - is canúint é/í.

béarla na banríona san albain? cén áit?

níl a lán béarla na banríona san aon áit anois.... agus san albain?!? ní creidfidh mé sin

----
http://en.wikipedia.org/wiki/Lallans

tuigim gach uile rud ar an leathanach sin, na ''qoutes'' agus ní chonaím san albain nó sa tuaisceart

nach deas an canúint í?

---

beidh tú*in ann cuairt a thabhairt ar áiteanna sin - ach níl fhios agam a lán rud faoina áiteanna sin

tá gaeilge i ngach áit - ach tá sé níos laidre in áiteanna éagsúla dar ndóigh

pog it

AlexderFranke wrote: »

Dia dhaoibh,
tá ceisteanna agam faoin Ghaeilge in áiteanna áirithe.
Rinne mé staidéar ar an daonáireamh 2006 agus ar thuarascáil "Gaeilge agus an pobal Éireannach" na hOllscoile Mhá Nuad. Tabhairfidh mé "an tuarascáil" air agus mé ag leanúint orm.
Thug mé faoi deara gurb é Má Nuad idir na caithreacha le húsáid na Gaeilge is mó lasmuigh den Ghaeltacht i bPoblacht na hÉireann seachas an Ghaillimh agus Leitir Cheannainn. Ab eo é as an Ollscoil agus Gaeltacht an Mhí amháin nó an bhfuil cúiseanna eile ann? Dala an scéal, bíonn úsáid na Gaeilge os cionn an mheáin náisiúnta i neart bailte i gContae Chill dara.
Maidir leis an nGaillimh agus le Leitir Ceanainn, bíonn tionchar as Gaeltachtaí láidre agus móra faoi láthair. Ach rinne mé iontas i gcás caithreacha Dhún na nGall agus Phort Láirge. Bíonn úsáid na Gaeilge faoi bhun an mhéain náisiúnta ansiúd cé go bhfuil Gaeltachtaí in aice leo. Cé hí an chúis? Ba mhaith liom a fhios a bheith agam ar líon na gcainteoirí dùchais na Gaeilge. Is dóigh nach cainteoir dúchais é gach Ghaeilgeoir na Gaeltachta agus go bhfuil cainteoirí dúchais ann lasmuigh den Ghaeltacht.
Léigh mé áit eile go bhfuil difríochtaí an-mhóra faoi láthair idir na bailte ó thaobh de chéatadán daoine le Gaeilge i dTuaisceart Éireann, ó gar do dhuine ar bith go dtí tríú an dhaonra. An bhfuil an Ghaeilge ar fáil mar ábhar scoile sa bhunscoil Bhéarla i Dtuisceart Éireann?
Thairis sin, cuirim an cheist orm cén fáth nár tháinig teanga éagsúla nua ina maireachtáil ar bhonn an Bhéarla mar ar tharla san Albain, ar a laghad i gCúige Laighin. Scots nó Lallans a thugtar air. Caintear faoi Bhéarla na hÉireann, ach ní bhíonn sé chomh éagsúil leis an Scots san Albain.
Go raibh míle maith agaibh as bhur bhfreagraí.
Le meas, Alex

Ar mhiste leat do theachtaire a roinnt ina ailt le do thoil?

conchubhar1

cúpla pointe maith ansin, pogit.

go raibh maith agat